Jesienna Dinacharya: Ajurwedyjska rutyna na jesień

Powoli nadchodzi piękna, kolorowa jesień a wraz z nią zmiana w otaczającym środowisku. Każda pora roku następuje wraz z procesem dla naszego ciała, naszej dynamiki i naszego umysłu. Warto przyglądać się tym procesom aby uważnie dostosować się do następującego czasu z czułą troską o swoje zdrowie i samopoczucie. Rzućmy okiem na to, co Ajurweda zaleca jako codzienną rutynę na nadchodzący, jesienny sezon.

Dlaczego tak ważne jest, aby dostosować codzienny styl życia do własnej konstytucji fizycznej? W Ajurwedzie wszystko co dotyczy wyjątkowości każdego człowieka i tego, jak ta wyjątkowość reaguje na środowisko, kulturę, stres i osobiste wybory wpływa na zdrowie, sprawność fizyczną, psychiczną oraz dobre samopoczucie.

Codzienne czynności, zwane także dinacharyą, są podstawą skutecznej pielęgnacji wellness. Dla każdej doszy (Vata, Pitta i Kapha) istnieje inne, wyjątkowe podejście oraz sposób pielęgnacji i troski.

Każda fizyczna konstytucja prakriti (zasada oparta na biologii każdej osoby indywidualnie) posiada osobliwy skład energetyczny, który w przypadku braku równowagi będzie objawiał się różnymi dolegliwościami i chorobami.

 

Jesienna Dinacharya: codzienna rutyna

Aby jednak zrozumieć i zastosować zasady pielęgnacji swojej doszy, czyli dinaczaryi, konieczne jest odniesienie do pór roku i ich wpływu na każdą samodzielną konstytucję prakriti.

Jesień w Polsce jest wyrażana jako okres ochłodzenia, przejście od intensywnie żywotnego lata do ścieżki odnowy. Gleba jest przygotowywana do ochrony przez liście by pozostać w stanie uśpienia przez całą zimę.

Istoty ludzkie również są częścią tego ekosystemu, który dostosowuje się do nadchodzących zmian, a każda zmiana w życiu i przyrodzie przynosi ze sobą szczególne następstwa. Tak jak wszystko w przyrodzie, ciało ludzkie także reaguje na każdą zmianę w kole roku.

W przeciwieństwie do Indii, sezon jesienny w Polsce ma cechy rukszy (suche), laghu (lekkiej), hima (chłodnej), khary (szorstkiej) i wietrznej, co w konsekwencji może zakłócić doszę Vata, która ma właściwości lub analogie podobne do tych energii.

W konsekwencji, codzienna rutyna na daną porę roku powinna skupiać się na uspokojeniu doszy, która posiada podobne właściwości i cechy co dany, aktualny sezon. 

 

Dosze w sezonie jesiennym

Jesienią najczęściej zakłócona zostaje dosza Vata, która gdy jest w nierównowadze ma tendencję do zaostrzania własnych cech suchości ruksza (sucha), laghu (lekka) i hima (chłodna), a codzienna pielęgnacja oraz rutyna związana z tym sezonem powinna to odzwierciedlać.

Mając na uwadze tendencję Vata do nierównowagi w jesiennym sezonie, osoby z konstytucją Vata powinny zapewnić sobie szczególną troskę i przyglądać się swoim cechom oraz słabościom zwłaszcza jeśli te ulegają pogorszeniu. Przyjrzyjmy się wszystkim trzem doszom i ich jakością, które wymagają wyjątkowej troski w nadchodzącym sezonie.

 

Vata: Vata składa się z eteru i powietrza. Kieruje układem nerwowym, strukturami kostnymi, ruchem mięśni, w tym pulsowaniem serca i całą dynamiką na poziomie komórkowym.

Kiedy Vata jest w nierównowadze, wywołuje strach, niepokój, zaburzenia układu nerwowego i problemy z kośćmi, takie jak na przykład osteoporoza.

 

Pitta: Składa się głównie z ognia, a następnie z wody. Wyraża się w systemie metabolicznym organizmu, temperaturze ciała i sokach, które regulują i rozkładają trawienie.

Brak równowagi Pitta objawia się złością, stanami zapalnymi oraz dezorientacją.

 

Kapha: To energia związana ze strukturą ciała, która utrzymuje wszystko razem. Odpowiada również za efekt „amortyzacji” w organizmie jak również za płyny, które chronią narządy i struktury, takie jak płuca, serce i kości, poprzez płyn maziowy.

Brak równowagi Kapha może sprzyjać nadmiernemu rozrostowi tkanek, takim jak guzy lub zbyt duża ilość tłuszczu, letarg, depresja i nadmierne zaburzenia psychiczne.

 

Szacunek dla codziennego cyklu: codzienne czynności na jesień

Dosze lub biologiczne konstytucje fizyczne są stymulowane przez styl życia, dietę, geografię, wiek, pory roku i porę dnia - czas, w którym zwiększone zostaną energie związane z określonymi konstytucjami.

 

Czas Vata: 14:00-18:00, 2:00-6:00

Czas Pitta: 10:00-14:00, 22:00-2:00

Czas Kapha: 6:00 -10:00, 18:00 - 22:00

 

Dzień według Dosza - jesienna podstawa dobrego samopoczucia

Poniżej znajdują się filary dobrego zdrowia, którymi należy się kierować, aby zbudować solidny fundament dobrego samopoczucia według Ajurwedy:

• Wczesna pobudka! Jeśli to możliwe wstawaj przed 6 rano, zanim zacznie się czas Kapha.
• Umyj twarz i oczy zimną wodą, aby orzeźwić i stymulować alochak pitta (jakość doszy Pitta), która rządzi oczami. Ten codzienny rytuał świetnie pobudza nerwy wzrokowe.
• Wypij szklankę ciepłej wody z cytryną. Pomoże to w uwalnianiu toksyn i pobudzi żołądek do całodniowej pracy. 
• Umyj zęby i wykonaj skrobanie języka. Skrobanie języka po przebudzeniu skutecznie pobudzi ślinianki, co z kolei przyczyni się do poprawy smaku i trawienia. 
• Zrób kilka ćwiczeń oddechowych (pranayama). Dzięki temu wyrównasz energie w swoim ciele i wyregulujesz przepływ tlenu. Oddychanie naprzemienne to świetny sposób na regulację braku równowagi Vaty w organizmie, sprzyja przywróceniu poczucia spokoju i dobrego samopoczucia.
• Zaangażuj się w ćwiczenia (joga, rozciąganie, cardio itp.), dodatkowo jeśli czujesz poranny wpływ czasu Kapha oddaj się medytacji! 
• Zastosuj dietę uspokajającą Vata, wybieraj smaki słodkie, kwaśne i słone, które obniżają energię Vata w organizmie. Nawet jeśli nie jesteś dominującym Vata, włączaj do swojej diety ciepłe i gotowane posiłki w jesiennym sezonie.
• Jeśli dominuje u Ciebie Vata, postaraj się unikać sałatek oraz surowej żywności. Sięgaj po warzywa korzeniowe, takie jak marchew i ziemniaki, które działają kojąco i wyciszająco na Twój organizm.
• Konstytucja Pitta powinna znaleźć równowagę między bardziej treściwymi posiłkami z dużą ilością warzyw i owoców, które pomogą zrównoważyć ciepło w organizmie.  
• Dominująca Kapha jedząc ciepłe potrawy powinna uważać na porcje i przestrzegać zasady porcji „anjali”, co oznacza, aby jeść z uważnością tyle ile wymaga organizm a nie tyle ile chcą jeść oczy.
• Nie zapominaj o porannym auto-masażu (abhyanga) tuż przed wejściem pod prysznic. Wymasuj ciało i głowę za pomocą gąbki i oleju by zapewnić sobie głębokie odprężenie oraz pobudzenie na resztę dnia. 
• Olej zalecany dla Vata to olej sezamowy, dla Pitta olej słonecznikowy lub kokosowy, a dla Kapha olej słonecznikowy lub musztardowy.
• Postaraj się chodzić spać około 22:00. Jest to czas Pitta, w którym organizm przygotowuje się do detoksykacji oraz regeneracji.
• Wypróbuj aromaterapię w walce z jesienną suchością. Dla Vata świetnie sprawdzają się słodsze olejki, takie jak wanilia, bursztyn, bazylia i kadzidło. Pitta lubi chłodzące wersje, takie jak drzewo sandałowe, jaśmin, mięta, róża czy neroli. Dla Kaphy idealnym wyborem są kamfora, eukaliptus, goździki, sosna i cynamon. Jeśli nie masz pewności, który olejek wybrać lawenda to doskonały olej, który pobudza i regeneruje wszystkie trzy dosze.